مروری بر اثر فاکتورهای تراتوژنیک بر جنین

مقدمه: ناهنجاری شناسی یا تراتولوژی شاخه‌ای از علم جنین‌شناسی است که به مطالعه علل، مکانیسم‌ها و الگوی تکوین غیرطبیعی ‌می‌پردازد. تراتوژن‌ها به عوامل آسیب‌زای رشد جنین در دوره بارداری گفته ‌می‌شود که برخی از آن‌ها از سد جفتی عبور کرده و بر دوره‌های تکوینی تأثیر سوء ‌می‌گذارند و سبب ایجاد ناهنجاری ‌می‌شود، هرچند داروهای تراتوژن ممکن است باعث بهبود حال عمومی مادر شوند اما برای جنین سمی بوده و باعث تأثیرات و نقایص متعددی ‌می‌شوند. ازآنجاکه سلامت جنین و بررسی فاکتورهای خطر در این دوران اهمیت به سزایی دارد، هدف از این مقاله مروری بررسی برخی از انواع تراتوژن‌ها (از قبیل اشعه، عوامل عفونی، اختلالات دمایی و شرایط مادری) و سپس به‌طور خاص اثر داروهای تراتوژن بر جنین که شامل برخی از داروهای مجاز (از قبیل استامینوفن، تالیدومید، آسیکلوویر، آرام‌بخش‌ها و ضد تشنج‌ها) و داروهای غیرمجاز (از قبیل نیکوتین، الکل، کوکائین و ماری‌جوانا) ‌است. نتیجه ­گیری: به‌طورکلی تراتوژن‌ها بسته به نوع و زمان مصرف آن‌ها در دوران بارداری اثرات منفی بر جنین ‌می‌گذارند و منجر به نقایص و اختلالات جبران‌ناپذیری ‌می‌شوند که شناخت هرچه بهتر آن‌ها ‌می‌تواند از این نقایص جلوگیری کند، چراکه بسیاری از داروهای بهبوددهنده حال مادر دارای مشابهاتی از همان دارو ولی با تراتوژنیسیته پایین‌‌تر هستند.